Sarı Madeni Nasıl İşlenir ?

Sarı

Bakır ve çinkonun bir araya gelmesi ile birlikte oluşturulan pirinç, renginden dolayı sarı ismini alır. Sarı madeni olarak da bilinen pirinç içerisinde bakır ve çinko elementleri bulunur. Birbirinden farklı sektörde kullanılan belirtilen maden, kolay şekil alabilmesi nedeniyle son derece avantajlıdır. Madenin parçalanmaması ve dayanıklı bir yapıya sahip olması nedeniyle içerisinde çinko oranının en fazla %46 olması gerekir. Bakır alaşım söz konusu olduğunda en çok pirinç tercih edilir. Milattan önceki dönemlerde bile kullanılan pirinç, yalnızca ülkemizde değil tüm dünyada yaygındır.

Sarı Madeni Bileşenleri

Pirincin renginin sarı olmasının temel nedenlerinden bir tanesi içerisinde çinko oranının fazla bulunmasıdır. %20 oranında çinkoya sahip olması nedeniyle sarı ve parlak renktedir. Ucuz ve ekonomik bir karışım olması nedeniyle sektör içerisinde kullanım alanı her geçen gün biraz daha artar. Çinko dışında pirinç içerisinde ortalama %54 oranında bakır madeni de bulunur.

İçerisindeki bakır oranı düştükçe alaşımın kırılganlığı artar. Bu nedenle pirinç karışımını hazırlarken çinko ve bakır miktarına dikkat etmekte fayda vardır. Altına çok fazla benzemesi nedeniyle sahte takı üretiminde de kullanılan pirinç, içerisindeki çinko oranı çoğaldıkça beyaz ve mat bir görünüm kazanır.  

Sarı Madeni Nasıl İşlenir?

Sarı, bakır ve çikodan oluşturulduğu için madenciliği yapılmaz. İşlenme aşamasında ise kullanılacak olan sektöre göre değişik şekiller alabilir. Kolaylıkla inceltilebilmesi nedeniyle pirinç diğer karışımlardan ayrılır. Pirinç kolay şekil alabilmesine rağmen tavlanmadan işlenmez. Bu nedenle öncelikle dövülmesi ve inceltilmesi gerekir. Ancak dövüldükçe içerisindeki çinko oranı azalacağından dolayı parlaklığını kaybedebilir. Özellikle İslamiyet döneminde pirinç, dövülerek şekil verilebildiği için önemli eserlerin verilmesi aşamasında çok fazla kullanılmıştır.

İşlenmesi aşamasında profesyonel bir çalışmanın yapılması, alaşımın zarar görmemesi açısından önemlidir. İçerisindeki çinko ve demir oranı doğru ayarlanmayan pirinç, hemen kırılır ve şekil vermek daha zor bir hale gelebilir. %55’ten daha az bakır oranına sahip olan pirinçler kolay işlenemediği için eritilerek lehim yapmak için değerlendirilebilir.

Sarı Madeni Kullanım Alanları

Lehim ve kaynak yapmak için kullanılan pirinç, metal süs eşyalarının üretilmesi aşamasında da çok fazla tercih edilir. Özellikle sarı pirinç, altına çok fazla benzediğinden dolayı takı sektöründe de kullanılır. Aynı zamanda parlak bir dokuya sahip olması nedeniyle sarı pirinç, boru ve tesisat işlemlerinde de değerlendirilen alaşımlardan bir tanesidir. Mutfak eşyalarının yüzeyini çok iyi parlatması nedeniyle de kullanılır.

Yukarıda belirtilenler dışında sarı pirinç, silah ve mermi üretiminde de kullanılır. Silahların namlu ve diğer kısımlarına sarı renk vermesi nedeniyle dikkat çekici bir görüntünün oluşturulmasına katkı sağlar. Yine aynı şekilde mermilerinde sarı ve parlak bir hal almasına yardımcı olur. İnce mekanikte de kolay şekil alması nedeniyle pirinç en çok tercih edilen madenlerden bir tanesidir.

Sarı Madeni Resimleri